SKTT nedir, kimleri kapsar, nasıl hesaplanır? Yüksek enerji maliyetlerinden korunmak için SKTT’ye dair tüm detayları ve çözüm yollarını keşfedin.
Enerji piyasasında dalgalanmaların arttığı, maliyetlerin öngörülemez hâle geldiği günümüzde, işletmelerin karşılaştığı en büyük risklerden biri beklenmedik elektrik faturalarıdır. Özellikle yüksek elektrik tüketimine sahip işletmeler için, tedarik stratejilerinin doğru kurulması ve sürdürülebilir bir enerji planlaması yapılması kaçınılmazdır.
İşte tam bu noktada devreye Son Kaynak Tedarik Tarifesi (SKTT) girer.
Adı sık duyulsa da, SKTT'nin ne olduğu, hangi durumlarda devreye girdiği ve bu tarifenin nasıl hesaplandığı çoğu işletme tarafından yeterince bilinmez. Ancak SKTT kapsamına girmek, özellikle sanayi ve ticarethane kullanıcıları için yüksek enerji maliyetleri anlamına gelir.
Bu yazıda SKTT’yi tüm yönleriyle açıklıyor; limitlerini, avantajlarını, dezavantajlarını ve bu sistemden nasıl çıkılabileceğini detaylandırıyoruz.
Son Kaynak Tedarik Tarifesi (SKTT), serbest tüketici statüsünde olmasına rağmen herhangi bir elektrik tedarikçisiyle ikili anlaşma yapmayan veya mevcut sözleşmesi sona erdiği hâlde yeni bir sözleşme imzalamayan kullanıcıların elektrik temini için devreye giren özel bir tarifedir.
Bu tarife, 2018 yılında yürürlüğe giren “Son Kaynak Tedarik Tarifesinin Düzenlenmesi Hakkında Tebliğ” ile birlikte uygulamaya konmuştur ve elektrik piyasasında önemli bir düzenleme aracı hâline gelmiştir.
SKTT’nin temel amacı, serbest piyasada tüketici inisiyatifini teşvik ederek rekabeti artırmak ve kamu yükünü azaltmaktır.
Bu bağlamda sistem şu hedeflere hizmet eder:
Bu yönüyle SKTT, bir ayrıcalık değil; kullanıcıya geçici süreyle sunulan, maliyeti yüksek bir zorunlu çözümdür.
Yani kullanıcı, yeni bir sözleşme imzalamadığı sürece elektriksiz kalmaz; ancak bu süreçte piyasa fiyatlarının çok üzerinde birim maliyetlerle enerji tüketmek zorunda kalır.
Bu nedenle işletmelerin SKTT kapsamına girmemek için tüketimlerini ve sözleşme sürelerini dikkatle takip etmeleri gerekir.
Son Kaynak Tedarik Tarifesi (SKTT), yalnızca bir elektrik satış tarifesi olmanın ötesinde, enerji piyasasında tüketici davranışlarını yönlendiren stratejik bir mekanizmadır. Özellikle büyük ölçekli enerji tüketicileri için, SKTT'ye tabi olup olmamak; maliyet yönetimi, bütçe planlaması ve rekabet gücü açısından doğrudan etkili olabilir.
SKTT kapsamında uygulanan fiyatlar, piyasa takas fiyatı (PTF), YEKDEM bedeli ve belirli bir marjın toplamı ile oluşur. Bu nedenle serbest piyasaya göre genellikle daha pahalıdır. Tüketici, tedarikçi seçme hakkını kullanmadığında bu yüksek maliyetle karşılaşır.
SKTT tarifesi, piyasa koşullarına göre dalgalanır. Bu da özellikle üretim planlaması ve finansal projeksiyon açısından belirsizlik yaratır. İşletmeler için enerji giderlerinin öngörülememesi, kârlılık ve sürdürülebilirlik açısından büyük risk taşır.
SKTT sistemi, tüketicileri pasif kalmaktan uzaklaştırmak için yapılandırılmıştır. “Tedarikçini seçmezsen, daha pahalı ödersin” prensibiyle çalışan bu mekanizma, elektrik piyasasında rekabetin canlı tutulmasını sağlar.
Bir işletmenin SKTT kapsamına girip girmemesi; o işletmenin enerji yönetimi politikasını, dijitalleşme düzeyini ve piyasa farkındalığını da yansıtır. Tüketimini takip eden, sözleşmelerini zamanında yöneten ve piyasa fiyatlarını analiz edebilen firmalar, SKTT maliyetinden kaçınabilir.
SKTT fiyatı, serbest piyasada uygulanan tarifelerden farklı bir yapıya sahiptir. EPDK (Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu) tarafından belirlenen formül ile hesaplanır ve aşağıdaki bileşenleri içerir:
SKTT = PTF + YEKDEM + Marj
Açılım:
Bu hesaplama yöntemi SKTT fiyatlarının, serbest piyasaya göre daha yüksek ve değişken olmasına yol açar. PTF’nin yükseldiği dönemlerde, SKTT ile elektrik temin eden işletmelerin faturaları da hızla artar.
Elektrik piyasasında serbestleşme süreciyle birlikte, her yıl Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından belirlenen bir “serbest tüketici limiti” uygulanmaktadır. Bu limit, bir tüketicinin serbest piyasadan enerji tedarik edebilmesi için yıllık asgari tüketmesi gereken elektrik miktarını ifade eder.
Serbest tüketici limiti, enerji piyasasında fiyat karşılaştırması yapma ve farklı tedarikçilerden teklif alma hakkını kazandıran eşik değerdir.
Bu limitin üzerinde elektrik tüketimi yapan kullanıcılar, görevli tedarik şirketine bağlı kalmak zorunda değildir. Diledikleri tedarikçiden enerji alabilir, daha uygun fiyatlarla uzun vadeli sözleşmeler yapabilirler.
2024–2025 Serbest Tüketici Limitleri:
Serbest tüketici limitinin üzerinde tüketim yapmasına rağmen tedarikçisini seçmeyen kullanıcılar, otomatik olarak Son Kaynak Tedarik Tarifesi kapsamına alınır.
Bu da çoğu zaman daha yüksek elektrik maliyetleri anlamına gelir.
Aşağıdaki kullanıcı grupları, yıllık tüketimleri nedeniyle serbest tüketici limitini rahatlıkla aşar ve bu yüzden her an SKTT kapsamına girme riski taşır:
Bu işletmelerin SKTT kapsamına girmemeleri için, tüketimlerini yakından izlemeleri, sözleşme sürelerini takip etmeleri ve dijital yönetim araçlarını devreye almaları kritik öneme sahiptir.
Bir kullanıcı Son Kaynak Tedarik Tarifesi (SKTT) kapsamına girdiğinde, elektrik temini yetkili görevli tedarik şirketi (GTŞ) aracılığıyla gerçekleştirilir. Ancak bu temin, standart serbest piyasa koşullarından oldukça farklıdır.
Aşağıdaki durumlar, bir tüketicinin otomatik olarak SKTT kapsamına alınmasına neden olur:
Bu nedenlerle, SKTT yalnızca acil bir geçiş süreci olarak tanımlanabilir. Ancak, sürecin doğru yönetilmemesi durumunda bu “geçici” durum, işletmeler için yüksek maliyetli ve belirsiz bir enerji temini modeline dönüşebilir.
SKTT kapsamına alınan işletmeler, hem yüksek maliyetli enerji birim fiyatlarıyla hem de fiyat belirsizliği nedeniyle bütçesel planlama zorluklarıyla karşı karşıya kalır. Bu durum yalnızca günlük operasyonel giderleri değil; aynı zamanda şirketin rekabet gücünü, kârlılığını ve yatırım planlarını da etkiler.
Öne Çıkan Etkiler:
Aynı işletmenin,
Bu fark küçük gibi görünse de, yüksek tüketim yapan bir sanayi kuruluşu için aylık yüz binlerce TL ilave maliyet anlamına gelir. Yıl bazında değerlendirildiğinde bu rakamlar, milyonlara ulaşabilir.
SKTT kapsamında kalmak zorunda değilsiniz. Bu tarife, yalnızca geçici bir çözüm niteliğindedir ve uzun vadede yüksek enerji maliyetleri doğurabilir. Neyse ki, uygun planlama, doğru analiz ve dijital destek araçlarıyla bu kapsama girmeden önce önlem almak veya mevcut durumdan çıkmak oldukça mümkündür.
SKTT’den Çıkış İçin Uygulanması Gereken Adımlar:
Eğer yıllık tüketiminiz serbest tüketici limitinin üzerindeyse (örneğin 2024 yılı için 1000 kWh), dilediğiniz herhangi bir elektrik tedarikçisiyle sözleşme yapma hakkınız vardır.
Bu size yalnızca daha avantajlı fiyatlarla elektrik alma olanağı sunmakla kalmaz, aynı zamanda sözleşme süresi boyunca sabit fiyat güvencesi de sağlar.
Doğru tedarikçi seçimi yapabilmenin ön koşulu, tüketim alışkanlıklarınızı doğru analiz etmektir.
Bu sorulara verilecek net yanıtlar, sizin için en uygun tarife ve sözleşme modelinin belirlenmesini sağlar.
Enerji piyasası karmaşık ve dalgalı bir yapıya sahiptir. Bu nedenle;
SCADA, PLC, MES gibi sistemlerle entegre çalışan enerji yönetim platformları sayesinde;
Unutulmamalıdır ki, SKTT bir hak değil; sözleşmesizlik durumunda uygulanan zorunlu ve pahalı bir çözümdür. Her ay ödenen fazla maliyet, yalnızca finansal değil, operasyonel anlamda da işletmenizi zor durumda bırakabilir. Bu yüzden geç kalmadan tedarikçinizi seçmek ve dijital destekli enerji yönetimine geçiş yapmak, uzun vadeli maliyet avantajı ve sürdürülebilirlik açısından büyük önem taşır.
Partori, işletmenizi SKTT gibi maliyet tuzaklarından korumak için özel çözümler sunar.
Partori çözümleriyle, yalnızca SKTT’den kurtulmazsınız; aynı zamanda enerji maliyetlerinizi kontrol altına alır, verimliliği artırırsınız.
Son Kaynak Tedarik Tarifesi, enerji piyasasında rekabeti teşvik eden ama işletmeler için ciddi maliyet riskleri barındıran bir sistemdir. Bu tarifenin kapsamını, limitlerini ve etkilerini doğru anlamak; sürdürülebilir, öngörülebilir ve kontrollü enerji yönetiminin ilk adımıdır.
İster küçük bir işletme, ister büyük ölçekli bir sanayi kuruluşu olun; SKTT kapsamına girmemek için tüketiminizi bilinçli yönetmeniz, sözleşmelerinizi zamanında güncellemeniz ve enerji piyasasını yakından takip etmeniz gerekir.
Tam da bu noktada, Partori’nin sunduğu dijital enerji yönetimi çözümleriyle tüketiminizi gerçek zamanlı izleyebilir, SKTT limitine yaklaşmadan önce uyarı alabilir ve alternatif tedarik seçeneklerini karşılaştırarak en uygun fiyatla sözleşme yapabilirsiniz.
Enerji maliyetlerinizi düşürmek ve SKTT sınırına takılmadan ilerlemek için bugün harekete geçin. Kontrol sizde olsun, enerjide geleceğe Partori ile yürüyün.
Serbest tüketici olup tedarikçi seçmeyen kullanıcılar için uygulanan, piyasa fiyatlarının üzerinde maliyetli özel bir elektrik tarifesidir.
Serbest piyasaya göre ek maliyet içerdiği için SKTT birim fiyatı genelde daha yüksektir.
Tedarikçi seçerek sözleşme yapın, tüketiminizi analiz edin ve dijital enerji yönetimi çözümleri kullanın.
Tedarikçisini seçmeyen serbest tüketiciler, sözleşmesi biten ve yenilemeyen aboneler, hizmet alamayan kullanıcılar.
PTF (günlük piyasa fiyatı) + YEKDEM (yenilenebilir destek maliyeti) + Marj formülüyle belirlenir.
2024 yılı için serbest tüketici limiti 1000 kWh/yıldır. 2025 limiti henüz açıklanmadı.
